انجمن علمی فرش ایران

 بررسی مسائل و مشکلات فرش ایران در دانشگاه هنر اسلامی تبریز

در نشستی با دعوت دانشکده فرش دانشگاه هنر اسلامی تبریز در مورخه شنبه 25 آذر ماه 1391 مسائل و مشکلات فرش دستباف ایران مورد تحلیل و بررسی قرار گرفت. در این جلسه آقای اسماعیل چمنی رئیس اتحادیه تولید کنندگان و بافندگان تبریز و امید بنام محقق و طراح قالی به ایراد سخن پرداختند.

  آقای چمنی رئیس اتحادیه تولیدکنندگان فرش ایران و تبریز در نشستی با دعوت دانشکده فرش هنر اسلامی تبریز در مورخه شنبه 25 آذر ماه به بررسی مسائل و مشکلات فرش پرداختند. ابتدا با صحبت در مورد تولید فرش‌های با کیفیت و متناسب با دستمزد و تاثیر دانشگاه و دانشجویان در فرهنگ سازی تولید فرش مرغوب و باکیفیت، مباحث نشست را مطرح کردند و به حلقه مفقوده بین دانشگاه و دانشجویان با بازار اشاره داشتند و متذکر شدند که دانشجویان در دانشگاه مسائل تئوری را فرا می‌گیرند و اطلاعات عملی لازم را ندارند و باید جایی برای ارتباط دانشجو و بازار فراهم شود باید سرفصل جدید به عنوان درس پایه و اساسی برای دانشجویان در مورد کارگاه های تولیدی ایجاد شود، همانند هنرستان‌ها که اینگونه کارگاه‌ را ارائه می‌دهند. این کارگاه‌های تولیدی در بیرون از دانشگاه انتخاب شود و دانشجو با عوامل و جزئیات تولید فرش بطور کامل آشنا شودو انتظار می‌رود دانشجو بعد از چهار سال در همه گرایش‌ها حتی در زمینه تجارت هم حرفی برای گفتن داشته باشد و در مورد همکاری بیشتر پیشنهاد امکان فعالیت در کارگاه شخصی خود را مطرح و و انتظار داشت که در صورت کسب تجربه، دانشجویان همانند مهندسان هنری نظارت بر کارگاه‌ها را بر عهده بگیرند و این مطلب بهتر است که قانونی شود و نباید دانشجو بعد از تحصیل به کسب تجربه دست بزند بلکه باید در حین تحصیل تجربه‌های لازم را کسب کند و اشاره کردند که امروز حاضریم از طرف خودم و اتحادیه این حلقه گمشده را یعنی آشنایی دانشجو با بازار و فعالیت در کارگاه‌ها را برقرار کنیم تا دانشجو در نهایت خود کارگاه تولیدی‌اش را دایر کند.

  در مبحث بعدی به‌روز شدن فرش دست‌باف پرداختند . امروزه کسانی باید در زمینه فرش اظهار نظر کنند که در زمینه فرش فعال هستند. با توجه به این مطلب که رهبری و هدایت فرش جهان با ایران هست و ما در هیچ صنعت و هنری اینگونه نیستیم و در دنیا بی‌بدیل و بی‌رقیب هستیم، کسانی اظهار نظر کنند که در حال حاضر در این حوزه در حال فعالیت هستند. کسانی که در حال حاضر درمورد فرش اظهار نظر می‌کنند فرشی نیستند و به عبارتی به روز نیستند و این مشکل بزرگی است و مراکز بزرگ تولید فرش باید این در این مورد دقت داشته باشند. دانشگاه و دانشجویان با توجه به مطالعه مطالبی که فرا می‌گیرند به‌روز هستند و بهترین گزینه فارغ‌التحصیلان هستند که باید در حوزه‌هایی همچون صنعت و معدن که متولی فرش می‌باشد فعالیت داشته باشند.

  دانشگاه یکی از مراکزی است که با فرهنگ سازی می‌تواند برای فرش مفید باشد و می‌تواند همه فعالان در زمینه فرش را به عنوان هنرمند معرفی کند ما اساتید مجرب خود را نمی‌شناسیم و بستری آماده نداریم همه دنیا فرش ایران را می‌شناسد اما هنرمند را آن گونه که باید نمی‌شناسد. در این راه اگر خود ما مشکل را حل نکنیم کس دیگری مشکل ما را حل نخواهد کرد.

  بعد از صحبت‌های آقای چمنی جلسه با پرسش‌ و پاسخ در مورد مسائل فرش پیگیری شد و در ابتدا از آقای چمنی در مورد وظایف اتحادیه سوال شد و با ارائه آمارهایی درمورد وضعیت و رتبه فرش در بین محصولات صادراتی اینطور اضافه کردند که ما نباید همه ویژگی‌های فرش را در صادرات آن ببینیم؛ ما بیشترین اشتغال را در زمینه فرش داریم که نزدیک به 8 میلیون نفر می‌رسد و با توجه به شناخته بودن این هنر امکان موفقیت آن بیشتر است و از این نظر در صنعت و هنر مقام اول را دارا می‌باشد و این مطلب می‌تواند در کنترول بیکاری موثر باشد. در مورد وظایف اتحادیه هم اضافه کرد که متولی و سامان‌دهنده تولید و بافت در استان آذربایجان و در سطح کشور می‌باشد و اضلفه کردند که با تلاش خودمان به این هدف رسیده‌ایم و این از فعالیت اساتید برجسته‌ای از قبیل استاد قره‌باغی و استاد پورنامی در مراحل اولیه شروع شده است حداقل کاری هم که صورت گرفته است بیمه بافندگان است که باعث امیدواری بافندگان در حال و زمان بازنشستگی آنها می‌شود. همچنین ساماندهی و ایجاد موقعیت شغلی برای حرف مختلف فرش در سطح کشور و اهدای مجوز برای تولید فرش به افراد فعال در زمینه های مختلف فرش، اهدای کارت شناسایی به بافندگان خانگی و دادن تسهیلات وام برای تولید فرش، بررسی مطالعاتی و همکاری با موزه‌ها و ارتباط با میراث فرهنگی، بیمه تکمیلی برای فعالان فرش و بافندگان را به عنوان فعالیت‌های اتحادیه عنوان کردند.

  در سوال بعدی به این مطلب اشاره شد که آقای چمنی به عنوان یک تولید کننده و یک مسئول در زمینه فرش چه اقدامی در زمینه جذب دانشجویان و فارغ‌التحصیلان فرش انجام داده است. در پاسخ به این سوال جوابی ارائه نکردند ولی پیشنهاد دادند که دانشجویانی که در رشته فرش درحال تحصیل هستند و فعالیت دارند از این به بعد یک کارت شناسایی بافندگی به آنها داده شود تا از طریق آن بیمه شوند و برای این کارت مبلغی از دانشجویان دریافت نشود. تا دانشجویان در حین تحصیل از بیمه تامین اجتماعی برخوردار شوند تا روحیه بهتری را در فراگیری تجربیات فرش داشته باشند .

  در زمینه تولید و صادرات فرش و اینکه در چه جایگاهی قرار داریم و چگونه می‌توانیم به بهبود وضع صادرات فرش دست بیابیم اشاره شد که آقای چمنی گفتند نباید عملکرد فرش را با توجه به خطکش صادرات سنجید اگر تولیدی با خواسته مشتری باشد، چه در داخل و چه در خارج کشور با مشکلی روبرو نخواهد بود و در حال حاضر در داخل کشور با تقاضای بسیار زیادی در زمینه فرش روبرو هستیم و هرچه بافنده هم داشته باشیم باز مصرف داخلی زیاد است. ما باید ارتباطمان را با کشورهای متقاضی فرش بیشتر کنیم و کاری کنیم که خریداران فرش به کشور ما مراجعه کنند و از ما خرید کنند و دست به دست شد فرش را کم کنیم.

  آیا در زمینه تولید فرش می‌توانیم از همکاری و راهنمایی اتحادیه در مورد وام،بافنده، طرح، و ویژگی‌های طرح برای موفقیت بیشتر استفاده کرد. در جواب به این سوال گفتند اگر توانایی تولید را دارید ما طرح لازم را در اختیار قرارخواهیم داد و در مورد وام هم باید بدانید که شرایط محدودی وجود دارد و از بین هفتاد هزار نفر عضو در تبریز نتها به هزار نفر وام تعلق می‌کیرد ولی اگر کسی بخواهد در تولید فرش قدمی بردارد ما کمک خواهیم کرد و بهتر است از طرح‌های کوچک شروع کنیم.

  در مورد به‌روز شدن فرش ، ما چگونه باید به‌روز شویم.بیان کردند که باید ببینیم دنیا از ما چه می‌خواهد مصرف کننده از ما چه می‌خواهد و باید تولید خود را هماهنگ با خواسته مشتری داخلی و خارجی کنیم و نباید با ذهن بیست سال پیش رفتار کنیم باید یک تولید فرش اصولی با خواست مشتری داشته باشیم.

  در انتها و به عنوان آخرین سوال عنوان شد که آیا خود آقای چمنی با سابقه طولانی در امر تولید و فروش فرش به‌روز هستند و به‌روز رفتار می‌کنند. جواب متناقضی با مباحث یاد شده گفتند؛ که ما در زمینه بازاریابی هزینه‌ای پرداخت نمی‌کنیم و کاری می‌کنیم که خود مشتری به سراغ ما بیاید و به دنبال جلب نظر مشتری در خارج از کشور نیستیم و هزینه اضافی خواهدبود و در نهایت به‌روز بودن را اینگونه بیان کردند که شما کالای خود را در دست داشته باشید و مشتری باید برای خرید از شما صف بکشد.

  و در انتهای جلسه آقای امید بنام با سمت مشاور و کارشناس اتحادیه به بیان مساله اهمیت پژوهش و مستند سازی مسائل فرش پرداختند و بیان فرمودند که در زمینه سلیقه‌سازی و سلیقه‌یابی کار درستی صورت نگرفته است، هرچند هزینه بسیار زیادی شده ولی کاری بر برای برندسازی که بتوان سلیقه‌یابی روی آن انجام دهیم صورت نگرفته و الان هم انجام نمی‌دهیم و اصول آن را هم نمی‌دانیم و پیشنهاد کردند در دانشگاه مسائلی مطرح شود که تا به حال به آن پرداخته نشده است به عنوان مثال بیان کردند که چرا باید از حقوق بافنده‌ای که از حساسیت لازم در کار خود برخوردار نیست همانند کسی که در قبال فرش احساس مسئولیت می کند دفاع شودو ...

جهت مشاهده تصاویر کلیک کنید

تهیه و تنظیم گزارش: مرتضی مریجی