مدیریت منابع انسانی در هنر – صنعت فرش

 شهدخت رحیم پور- دانشجوی کارشناسی ارشد اقتصاد و مدیریت فرش 

فرش در اقتصاد ایران یک مزیت نسبی ست.عوامل مرتبط با این هنر – صنعت شامل نیروی انسانی، سرمایه(فرش از منابع مادر نیست و نیاز به سرمایه گذاری کلان ندارد)، تکنولوژی(که در حیطه فرشهای ماشینی وابزارآلات در ارتباط است) و مواد اولیه که عنصر اصلی تعیین کننده استانداردهای تولیدی می باشد.

  نیروی انسانی بعنوان عنصر اصلی در فرش دستباف از مدیریت تولید با افراد ذی ربط تا مرحله ای که کالا آمادگی حضور در بازار را دارد نیز مدیریت بازار پیوسته با نیروی انسانی به طور مستقیم در ارتباط است.

  مدیریت منابع انسانی در فرش تخصص ویژه ای است که کوشش می کند تا در جهت کسب رضایت عوامل انسانی مرتبط با هنر – صنعت فرش بعنوان یک کالای سود آور، سیاست گذاری، برنامه ریزی و فعالیت نماید.

  توجه به مدیریت منابع انسانی در واقع جنبه مدیریت انسانی ست و مهمترین عوامل در ارتقای کیفیت و کمیت تولیدات و ارائه تولید و خدمات مرتبط با فرش در یک سازمان یا شرکت تولیدی یا سایر ارگانهای مرتبط می باشد.مدیران منابع انسانی نیز با مسائل مربوط به نیروی انسانی در جهت تامین تا تحقق اهداف ارگان یا سازمان یا شرکت تولیدی و ...را پیگیری و اجرا می نماید.

  به طور کلی"فلسفه نوین مدیریت منابع انسانی، ساختار و سازماندهی آن به شکل امروزی همگی نتیجه تعامل میان مجموعه حوادث و تحولاتی ست که با وقوع انقلاب صنعتی در انگلستان(حدود1760) آغاز شده است و تا به امروز ادامه دارد.البته پیدایش و رشد تدریجی مدیریت منابع انسانی به پیشتر از آن و دوران باستان بازمیگردد."(سعادت،1385،9).از آنجا که در شغلهای مرتبط با فرش

  1-نیاز به مهارتها و تواناییهای گوناگون وجود دارد.

  2-هویت در انسجام انجام کار موثر است.

  3-انجام وظایف درهر حیطه مهم است.

  4-آزادی عمل و خلاقیت تصمیم گیری مراحل کار مهم است.

  5-نتایج حاصله از موارد فوق در یک مثلا پروسه ی تولید نحوه عملکرد عوامل را در بازخور نشان می دهد.

  از اینجاست که (هویت،تنوع و با اهمیت بودن)دلیلی بر عملکرد افراد میشود.ویژگیهای عامل انسانی( ergonomics )که با ابزار، وسایل تجهیزات و شرایط کار در جهت حداکثر کارایی که همراه با بهداشت و ایمنی کار و رضایت نیروی انسانی باشد نیز در این شاخه مدیریت گنجانده می شود.هر چند فرش در آغاز بافته شدن و شکل گیری اش بر اساس ویژگی های زیستی و اقلیمی و فیزیکی انسان ها شکل گرفته است،اما؛طراحی و مدیریت صحیح عوامل انسانی در حیطه فرش دستباف در کنار موارد فوق از بروز عوارض فیزیولوژیکی منفی در نیروی انسانی می کاهد.

  تاریخچه مدیریت منابع انسانی

با انقلاب صنعتی،نهضت کارگری،نهضت مدیریت علمی، روانشناسی صنعتی و مکتب روابط انسانی آمیخته است.

  منابع انسانی در مقوله هنر – صنعت فرش از دو زاویه قابل دیدن است:

  1-تشکیلات اداری و سازمانی

  2-تشکیلات غیر اداری

  در این پروسه علاوه بر کلیت اهداف تدوین شده نیازهای نیروی انسانی نیز سویه دیگر این managment است.

  هدف مدیریت منابع انسانی، افزایش کارایی نیروهای انسانی ست.

  در شیوه perceptual-motor (ادراکی – حرکتی)پیامدهای روانی انسانها با ابزارو وسایل، محیط کار، اطلاعات و تکنولوژی مورد توجه است که انضباط کار که بدون خستگی انجام شود نتیجه همگونی مدیریت صحیح در این زمینه است.

  در فرایند برنامه ریزی نیروی انسانی شمه ای از حقوق و دستمزدها این حیطه ی مدیریت را در هنر – صنعت فرش بیان میکنیم:

  یکی از دلایل توجه و دقت نظر مهم مرتبط با این هنر-صنعت کسب درآمد کافی برای گذراندن امور زندگی است.

  "حقوق و دستمزد در واقع چیزی بیشتر از ارضای نیازهای زندگی منابع انسانی یک سازمان را در بر دارد.حقوق و دستمزد مناسب در طرز رفتار، سطح زندگی، قدرت خرید و سلامتی روحی – روانی افراد یک جامعه تاثیر فراوان دارد و نهایتا باعث افزایش تولید و کارایی در سازمانها خواهد گردید و حقوق و دستمزد غیر منصفانه باعث ایجاد بحران اقتصادی، تقلیل کارایی، رفتارهای ناهنجار و مفاسد اجتماعی خواهد گردید از این رو باید بدان توجه کافی مبذول گردد."(ابطحی106،1379) مثلا رفتارهای ناهنجار مرتبط با حقوق و دستمزد نامناسب برای یک بافنده سبب کم کاری پنهان و آشکار،عدم ارائه فرشهای استاندارد، عدم توجه به معیارهای مدنظر ارباب رجوع، انجام ندادن صحیح کارها، سواستفاده هایی چون غلط بافی میگردد.

  اصطلاح دستمزد با حقوق تفاوت است، دستمزد مبلغ خالصی ست که به کارگر پرداخت میشود"مبنای محاسبه آن ساعت است و منظور از حقوق پرداختهایی ست که ماهانه صورت می پذیرد.دستمزد متداولترین شیوه پرداخت به کارگران و حقوق متداولترین شیوه پرداخت به کارمندان است."(سعادت،272،1385)در دیگر موارد مرتبط با مدیریت منابع انسانی در فرش مزایایی مانند بیمه، هزینه زندگی( در ارتباط با حداقل های سطح زندگی ست)از طرفی سطح زندگی که در جوامع مختلف و طبقات مختلف متفاوت است.

  اهمیت حقوق ودستمزد آنقدر زیاد است که با نظریه های مانند عرضه و تقاضا، اتحادیه ها، قدرت پرداخت، کارایی، قوانین و مقررات دولتی، زندگی فرهنگی و ارزشی در ارتباط است...

 منابع

 مدیریت منابع انسانی- سید حسن ابطحی-1385

  مدیریت رفتار سازمانی-زهرا برومند-1383