انجمن علمی فرش ایران

مسعود نصرتی مدیر مجموعه کاخ گلستان، گفت: «۱۷ تخته از قالیچه‌های نفیس کاخ گلستان برای نخستین بار به‌مناسبت هفته میراث‌فرهنگی در روز سه‌شنبه دوم خرداد به‌نمایش گذاشته می‌شود که این قالیچه‌ها مربوط به دوره قاجار و پهلوی با طرح‌های محرابی، تصویری، لچک و ترنج هستند.» وی افزود: «جنس این قالیچه‌ها از ابریشم و پشم است و متعلق به شهرهای اراک، تبریز و سنندج‌اند که البته بافنده‌های آن‌ها مشخص نیستند.»

نمایش ۹ جلد از مرقعات نفیس خطی کاخ گلستان

وی در ادامه با اشاره به نمایش ۹ جلد از مرقعات خطی نفیس این مجموعه برای نخستین بار اظهار کرد: «این مرقعات با خط نستعلیق، ثلث و جز آن در فهرست آثار ملی کشور به‌ثبت رسیده است و مربوط به استادان بنام و برجسته دوره صفوی و قاجار مانند میرعماد حسنی، اردشیر عبدالمجید طالقانی، میر‌علی هروی، میرزا اسدالله شیرازی است و تصاویر نقاشی آن نگاره محمدباقر و صادق است که ۱۵ تصویر منتخب از این مرقعات به‌شکل تابلو به‌نمایش گذاشته خواهد شد.»

نمایش نخستین عکس سلفی دوره قاجار

نصرتی در ادامه گفت: «همچنین نخستین عکس سلفی ناصرالدین‌شاه در عکسخانه کاخ گلستان در روز دوم خردادماه امسال به‌نمایش گذاشته می‌شود.» مدیر‌کاخ گلستان تصریح کرد: «نمایشگاه ”عکس‌های دوره ناصری“ نیز به‌مناسبت هفته میراث‌فرهنگی در کاخ گلستان برپا می‌شود که در این نمایشگاه تصاویر ۳۰ قطعه عکس که ناصرالدین‌شاه خود در سال‌های ۱۳۰۷ و ۱۳۰۸ قمری در ۱۳۱ سال پیش آن‌ها را گرفته، به‌همراه نخستین عکس سلفی ناصرالدین‌شاه به‌نمایش گذاشته می‌شود.»

نمایشگاه " برگزیده قالیچه‌های کاخ گلستان "

شکوفه مصباحی دبیر علمی نمایشگاه و مسول بخش پژوهشی فرش پژوهشکده حفاظت و مرمت گفت: از آثار مهم مجموعه تاریخی کاخ گلستان، قالی‌های آن است که می‌توانند مراجعی پژوهشی در بارۀ شناخت قالی دورۀ قاجار و مناطق قالیبافی آن دورانِ ایران ‌باشند. بسیاری از قالی‌های موجود بخصوص قالی‌های بزرگ‌پارچه‌ای که به صورت سفارشی برای تالارهای کاخ بافته شده‌‌اند از بافته‌های بسیار نفیس دوران قاجار و پهلوی در این مجموعه می‌باشند.

مصباحی افزود: قالی‌های کاخ گلستان را می‌توان در گروه‌های مختلف و بر اساس ابعاد، طرح، نقشه، منطقۀ بافت، جنس مواد اولیه، قدمت، و دورۀ تاریخی طبقه‌بندی کرد بنابراین در انتخاب آثار برای نخستین نمایشگاه با رویکردی کلان‌نگر، تلاش بر آشنایی مخاطبان با تنوع نمونه‌های موجود است بنابراین نمونه‌هایی شاخص از قالیچه‌های موجود در این کاخ با گزینشی بر مبنای طرح، نقشه، منطقۀ بافت، و دورۀ تاریخی ارائه شده است.

مکان این نمایشگاه به گونه‌ای طراحی شده که بتوان در آینده نمایشگاه‌هایی از دیگر قالیچه‌های کاخ گلستان را نیز در آن دایر کرد. مصباحی اظهار امیدواری کرد که کاخ موزه گلستان با برگزاری دوره‌ای نمایشگاه‌های موقت بتواند امکان نمایش و فراهم آوردن شرایط پژوهش در بارۀ قالی‌ها و دیگر قالیچه‌های موجود را فراهم آورد وگامی برای معرفی این گروه از آثار فاخر مجموعه بردارد. دبیر اجرایی این نمایشگاه آقای علیرضا عباسی و امین اموال آثار آن خانم فاطمه شفیع خانی هستند.

رونمایی از کتاب "برگزیده قالیچه‌های کاخ گلستان"

همزمان با افتتاح نخستین نمایشگاه قالی در کاخ گلستان از کتاب " برگزیده قالیچه‌های کاخ گلستان"، پژوهش و نگارش خانم مهندس شکوفه مصباحی رونمایی خواهد شد. مصباحی پژوهشگر قالی ایران و مسول واحد پژوهشی حفاظت و مرمت فرش در پژوهشکده حفاظت و مرمت آثار تاریخی- فرهنگی است. این کتاب بخشی از مطالعات و نوشته‌های او در خصوص قالی‌های تاریخی و موزه‌ای است که به مناسبت نخستین نمایشگاه قالی در کاخ گلستان توسط پژوهشگاه میراث فرهنگی گردشگری به چاپ رسانده است.

کتاب شامل دو بخش کلی است. در بخش نخست به استنادِ اسناد و مدارک موجود، پژوهشی در بارۀ قالی‌های کاخ گلستان و وضعیت آن‌ها از گذشته تا کنون صورت گرفته است و در بخش دوم تعدادی از قالیچه‌های کاخ گلستان به طور کامل معرفی شده است. نویسنده در بخش نخست کتاب آورده: "در حال حاضر (به استثنای چند مورد) مستندات خاصی برای شناسایی، ردیابی، و شمارش قالی‌های موجود در کاخ گلستان تا زمان تبدیل آن به کاخ-‌موزه (و ثبت در اموال موزه‌ای) یافت نشد، بنابراین تاریخچۀ شکل‌گیری و تغییر و تحولات کاخ گلستان می‌تواند ما را در درک نمونه‌ قالی‌های موجود و دلایل وجود آنها یاری دهد"  نویسنده برای نگارش کتاب بررسی‌های فنی و تاریخی و هنری این گروه از قالیچه‌ها و تنظیم شناسنامه‌های تخصصی و روخوانی و خوانش کتیبه‌های بافته شده در آنها را انجام داده و در معرفی قالی‌ها علاوه بر ارائۀ اطلاعات فوق، توضیحاتِ توصیفی- تحلیلی از طرح، نقش، رنگ، و کتیبه را آورده است.

مصباحی بیان کرد: قدیمی‌ترین قالی‌های کاخ گلستان متعلق به دوره فتحعلی شاه قاجار می‌باشد و از قالی‌های قاجاری متعلق به مجموعه، تعداد قالی‌های بافته شده در دورۀ ناصرالدین شاه قابل توجه است. در سال ۱۳۵۵ و برای افتتاح موزه فرش ایران تعداد قابل توجهی از قالی‌های کاخ گلستان به آنجا منتقل شد. برای مطالعه در خصوص قالی‌های کاخ گلستان لازم است آن آثار نیز مدنظر قرار گیرند.

کتاب در ۱۲۴ صفحه و قطع رحلی است که به صورت تمام رنگی و دو زبانه (فارسی-انگلیسی) توسط پژوهشگاه میراث فرهنگی به چاپ رسیده است.

افتتاحیه: سه شنبه ۲ خرداد ماه ۱۳۹۶ ساعت ۱۰:۳۰ در مجموعه جهانی کاخ گلستان

این نمایشگاه به مدت ۳۰ روز لغایت ۲ تیرماه ۱۳۹۶ برای بازدید علاقمندان دایر می‌باشد.