انجمن علمی فرش ایران

در مراسم روز ملی فرش در موزه آستان قدس رضوی، ضمن رونمایی از یک فرش ۹۰ ساله، فراز و فرود فرش ایرانی در دوره قاجاریه بررسی شد.
مدیرعامل شرکت فرش آستان قدس رضوی به‌عنوان سخنران این نشست، ضمن گرامیداشت روز ملی فرش، دورۀ قاجاریه به‌ویژه دوران دوم سلطنت ناصرالدین‌شاه را دومین دورۀ رونق تولید فرش پس از صفویه دانست.
دکتر حمید کارگر با برشمردن عللی همچون خالی بودن خزانه دربار، افول صادرات تریاک به‌علت نزاع بریتانیا و چین، ظهور بیماری کرم ابریشم و نزول صادرات ابریشم، و البته وابسته نبودن به نفت، صادرات فرش را نجات‌بخش اقتصاد بیمار ایران در آن دوره دانست.
به گفته کارگر عواملی مانند وقوع انقلاب صنعتی در غرب و افزایش توان خریداران اروپائی و نیز افزایش مراوده‌های فرهنگی و هنری بین ایران و غرب نیز در رونق تولید و تجارت فرش در آن مقطع زمانی نقش داشته‌اند.
عضو انجمن علمی فرش ایران همچنین گفت: ورود و فعالیت شرکت‌های چندملیتی به عرصه تولید و تجارت فرش دستباف ایران از مهمترین وقایع تاریخ فرش در عهد قاجاریه است که خود پیامدهای مثبت و منفی بساری در پی داشت.
مدیرعامل شرکت فرش آستان قدس رضوی در تشریح پیامدهای مثبت ورود این شرکت‌ها گفت: با توجه به این‌که تولیدکنندگان ایرانی توان، سرمایه و ارتباطات لازم برای گسترش بازار برون‌مرزی را نداشتند، ایجاد و توسعه کارگاه‌های متمرکز قالیبافی، برندسازی برای فرش ایران و ایجاد بازار برای این دستبافته‌ها در دیگر کشورها از ثمرات حضور این شرکت‌ها در ایران بود.
حمید کارگر پیامدهایی همچون درهم‌ریختگی جغرافیایی بافت در ایران، حذف یا کمرنگ کردن برخی از سنت‌های فرشبافی کشور، دخل و تصرف در طرح و نقشه‌های فرش ایرانی و ورود و بسط استفاده از رنگ‌های جوهری را از اثرات منفی حضور شرکت‌های چندملیتی دانست.
عضو کمیته فرش فرهنگستان هنر همچنین به توسعه جنبش تصویرگری و رواج قالیچه‌های تصویری در پی ورود دوربین عکاسی به ایران در دوران قاجار اشاره کرد.
در این مراسم که روز یکشنبه ۲۰ خرداد ۱۴۰۳ به همت موزه فرش آستان قدس رضوی و به مناسبت روز ملی فرش برگزار شد، از یک فرش ۹۰ ساله متعلق به گنجینه موزه با نقش سرو رونمایی شد.