دوفصلنامه علمی گلجام

هدف اصلی این مقاله، بررسی رفتار مصرف‌کنندگان داخلی به تغییرات درآمد، قیمت (محاسبه کشش های درآمدی، قیمتی و متقاطع کفپوش‌های نسجی، فرش‌دستباف و فرش‌ماشینی) می‌باشد. نتایج حاصل از برآورد مدل ها با استفاده از روش OLS در دوره زمانی ۱۳۸۹-۱۳۶۳ نشان می دهد هر دو کفپوش فرش‌دستباف و فرش ماشینی کالایی با کشش می باشند هرچند فرش ماشینی با کشش‌تر از فرش‌دستباف می‌باشد. این موضوع نشان می‌دهد که عکس العمل مصرف کنندگان فرش‌ماشینی نسبت تغییر یکسان قیمت هر دو کفپوش، بیشتراست. همچنین مقادیر کشش‌های متقاطع بدست آمده نشان می دهد به ترتیب فرش‌ماشینی، گلیم و موکت، کاشی و سرامیک جانشین‌های قوی‌ برای فرش‌دستباف می‌باشند. نتایج حاصل از مقادیر کشش‌های متقاطع بدست آمده در برآورد تابع تقاضای داخلی فرش‌ماشینی نیز  کاشی و سرامیک، فرش‌دستباف، گلیم و موکت را جانشین‌های قوی‌ برای فرش ماشینی نشان می دهد. بر اساس مقادیر کشش‌های درآمدی بدست آمده در برآورد توابع تقاضا، فرش‌دستباف و ماشینی کالایی لوکس می باشند.

پژوهش‌های تاریخی وابسته به اسناد هستند و آثار هنری در این مطالعات می‌توانند نقش اسناد را ایفا کنند. تاریخ فرش‌بافی در برخی از ادوار تاریخی مبهم است و بررسی مستندات، مکتوبات و تصاویر برجای مانده از آن‌ها می‌تواند راهگشا باشد. خاوران‌نامه ابن‌حسام حاوی نگاره‌هایی است که در برخی از آن‌ها تصویر فرش موجود است. نوشتار پیش‌رو به این پرسش پاسخ می‌دهد: اطلاعاتی که نگاره‌های خاوران‌نامه ابن‌حسام به عنوان سندی تاریخی درباره هنر فرش‌بافی ترکمانان به نمایش می‌گذارند شامل چه مواردی است؟ شناخت کیفیت و تنوع  نقشه فرش‌ها و اهمیت آ‌ن‌ها در بازه زمانی یاد شده، مهمترین هدف پژوهش است. به‌واسطه اهمیت تاریخ نگاری فرش در حفظ هویت مهمترین هنر-صنعت ایرانی، مطالعه حلقه‌های مفقود و ابهامات تاریخی فرش ایرانی ضروری می باشد و در راستای این ضرورت، پژوهش حاضر صورت پذیرفته است. نتایج نشان می دهد که خاوران‌نامه با حداقل فاصله زمانی میان سرایش و تصویرسازی در مطالعه تاریخ فرش ترکمانان ایران حائز اهمیت است. نقوش و جزئیات قالی‌های تصویر شده نسبت به نظایر پیشین خود از کیفیت پایین‌تر اما از قالب‌های متنوع‌تر برخوردارند. این پژوهش به روش تاریخی انجام شده و در گردآوری اطلاعات از شیوه مشاهده در کنار منابع کتابخانه ای و اسناد بهره‌برداری شده است.

تبلیغات الکترونیکی فرآیندی است که علاوه بر معرفی کالا و خدمات پس از فروش، سعی در ترغیب مشتریان از طریق ابزار اینترنت برای خرید دارد. تبلیغات الکترونیکی به دلیل سرعت بالا و هزینه کمتر، در بازاریابی انواع کالاها مورد توجه است. لذا با توجه به گسترش نفوذ این شیوه تبلیغاتی نوین در جامعه کنونی، پژوهش حاضر با هدف بررسی دیدگاه‌ها و نظرات پیرامون تبلیغات اینترنتی فرش در جهت افزایش تأثیرگذاری و اعتبار آن براساس رفتار مصرف کننده به انجام رسیده است. ضرورت و دقت توجه به موضوع از این روست که جایگاه فرش به عنوان یک کف پوش ایرانی با توجه به تنوع تولیدات مصرفی با توجه به ابزارهای موجود و به روز تبلیغ و با رویکرد تأثیر بر رفتار مصرف کننده بیشتر مورد توجه  قرار گیرد. از این‌رو با در نظر داشتن هدف این پژوهش و ضرورت جایگاه تبلیغات الکترونیکی در حوزه فرش، سوالاتی در این پژوهش مطرح است که مهم‌ترین آن‌ها عبارت است از آیا می‌توان مدل تبلیغات الکترونیکی فرش را بر اساس رفتار مصرف کننده ارزیابی کرد؟ کدام یک از محرک‌های ارتباطی و محتوایی بر واکنش‌های شناختی، احساسی و نگرشی مصرف کنندگان تأثیر دارد؟.   

این مطالعه به صورت میدانی و اسنادی با ابزار گردآوری اطلاعات کتابخانه‌ای و پرسش‌نامه انجام شده که جامعه آماری مزبور بر اساس جدول مورگان به تعداد 103 نفر انتخاب شد. این جامعه آماری را کاربران اینترنت ایرانی که تمامی آن‌ها، آشنایی کامل به حوزه فرش دستباف تشکیل می‌دهند که به نوعی در معرض تبلیغات اینترنتی فرش و یا سایت‌های مرتبط با فرش قرار گرفته بودند و این امر را در پرسشنامه‌ها لحاظ نموده اند. هدف از این پژوهش ضمن اعتبار سنجی تبلیغات اینترنتی مرتبط با فرش، ارائه مدلی است که بر اساس رفتار مصرف کنندگان بتوان کیفیت مناسبی از تبلیغات این کالا ارائه نمود.

نتایج تحقیق نشان می‌دهد محرک‌های ارتباطی با 51/0 تاثیر بر واکنش شناختی مصرف کنندگان و 42/0 تاثیر بر واکنش احساسی مصرف کنندگان بیشترین تاثیر را داشته و محرک های محتوایی 32/0 تاثیر بر واکنش شناختی مصرف کنندگان و 28/0 تاثیر بر واکنش احساسی مصرف کنندگان داشته و اولویت دقت به محرک های محتوایی بیشتر از محرک های ارتباطی است. از طرفی محرک های محتوایی و ارتباطی هیچ کدام بر نگرش مصرف کنندگان تاثیرگذار نبوده اند که لازم است مطابق مدل تحقیق و برای اثر گذاری بیشتر بر محتوای تبلیغات اینترنتی مرتبط با فرش تأکید بیشتری شود.

در فرهنگ اسلامی « باغ » تجلی عالم بالا است در جلوه صورت. بنابراین فرش و باغ آئینه های عرش است. در این تحقیق، الگوی طراحی قالی های طرح باغی و باغ های ایرانی دوره صفویه و قاجاریه مورد مقایسه تطبیقی قرار می گیرد. هدف از این تحقیق بررسی میانکنش فرم، هندسه و الگوی طراحی باغ و فرش ایرانی می باشد. در این تحقیق تأثیر عناصر غالب و ویژگی هایی از جمله عناصر معماری و طبیعی، نقوش، فرم ها و اصول طراحی، در باغ های "چهلستون" اصفهان،" فین" کاشان، "شاهزاده" ماهان و "جنت" شیراز مورد بررسی قرار گرفته و با ۱۲ نمونه از فرش های طرح باغی مربوط به قرون ۱۶، ۱۷و ۱۸ میلادی مقایسه شده است. نتایج کلی تحقیق بیانگر آن است که باغ بندی و طراحی فرش باغی، دارای برخی اصول مشترک و  الهام بخش و تأثیر گذار بر یکدیگر هستند. الگوی باغسازی در باغ فین با چهلستون و شاهزاده ماهان با باغ جنت شباهت نزدیکی به همدیگر دارند. بر اساس نتایج تحقیق بیشترین شاخص های باغ ایرانی به ترتیب در طراحی باغ فین با ۸۱/۵۰ درصد، چهلستون و شاهزاده ماهان با ۷۴ درصد و جنت با ۶۶/۶۰ درصد نمود پیدا کرده که به ترتیب بیشترین تاثیر را بر الگوی طراحی فرش های طرح باغی داشته اند.  همچنین فرش "باغ بهشت" (قالی شماره ۳) بیشترین و فرش "قالی باغی" (قالی شماره ۱۲) کمترین هماهنگی را با ویژگی‌ها و شاخص های باغ های ایرانی دارد.
 
 

ایل قشقایی از ایلات جنوب کشور بوده که حرفه اصلی آنها دامداری و زنان آنها به امر بافندگی اشتغال دارند. بر اساس نوع زندگی کوچ نشینی انواع دست بافته های محفظه ای از قبیل مفرش، خورجین، چنته، جوال، توبره، قاشقدان، نمکدان توسط آنها بافته می شود. در میان این دست بافته ها مفرش از همه بزرگتر و تنها بافته سه بعدی است که در آن گلیم، جاجیم، رختخواب قرار داده می شود. نقوش مورد استفاده تماما هندسی و انتزاعی بوده و از نظر ترکیب بندی به دو صورت نوارهای راه راه افقی و مورب می توان مشاهده نمود. مفرش با تکنیک " گلیم بافی با پود مکمل جایگزین" بافته می شود که از نظر کوجی بندی و بافت به اصطلاح محلی به دو شیوه جدید و قدیم دسته بندی می گردد. شیوه تحقیق توصیفی است و گردآوری اطلاعات به صورت کتابخانه ای و با مراجعه به عشایر و روستاهای شیراز، فیروزآباد و فراشبند به صورت میدانی به دست آمده است.  نتایج این تحقیق میدانی بر پایه بررسی تعداد 45 قطعه استوار است که از این تعداد 5 قطعه از شیراز، 7 قطعه از عشایر فیروزآباد، 5 قطعه از عشایر فراشبند، 20 قطعه از شهرستان فیروزآباد، 6 قطعه از روستای جهادآباد، 2 قطعه از روستای مورج شهرک مورد تحقیق و آنالیز قرار گرفته است.

دوفصلنامه علمی- پژوهشی گلجام با هدف معرفی پژوهش‌های علمی انجام شده در حوزه‌های مختلف فرش دست‌باف ایران از سال 1384 شروع به‌کار نموده است. هدف از این پژوهش تحلیل محتوای 179 عنوان مقاله منتشر شده در 30 شماره نخست این مجله است. این پژوهش به لحاظ هدف از نوع پژوهش‌های کاربردی است که با استفاده از روش تحلیل محتوا و به شیوه کمی به انجام رسیده است. یافته‌های پژوهش نشان می‌دهند، که در هر شماره این نشریه به طور میانگین 35/6 مقاله منتشر شده است. 69/42 درصد مقالات دو مؤلفه بوده و 46/49 درصد آنها توسط نویسندگانی با درجه علمی دکتری نوشته شده‌اند. نویسندگان مرد با نگارش 42/73 درصد مقالات نسبت به نویسندگان زن از جایگاه بالاتری برخوردار هستند. نویسندگان زن جایگاهی در بین 6 نویسنده پرکار دوفصلنامه ندارند. 5 نفر از 6 نویسنده پرکار مقالات از اعضای هیأت‌‌تحریریه هستند. در بین دانشگاه‌ها نیز دانشگاه تربیت‌مدرس، دانشگاه کاشان و دانشگاه شاهد هرکدام به ترتیب با 43، 32 و 31 عنوان مقاله بیشترین سهم را در انتشار مقاله‌های این نشریه عهده‌دار بوده‌اند. از نظر موضوعی نیز 5/51 درصد مقالات به حوزه طرح و نقش اختصاص یافته است. 7/65 درصد از مقالات به شیوه کیفی و 3/57 درصد آنها به شیوه کتابخانه‌ای به انجام رسیده‌اند.