47 نتیجه برای ایران
محمدرضا شاهپروری، دکتر سید جلالالدین بصام،
دوره 12، شماره 29 - ( 6-1395 )
چکیده
فرش از جمله هنرهای ایرانی است که در تعاملی بیواسطه با طراحان و بافندگان شکل میگیرد و از این رو به پردهای تصویری برای ابراز عقاید و افکار آنان بدل میشود. این ابراز عقاید سراسر از ذهن هنرمند متأثر از فرهنگ، رسوم و آموزههای دینی حاکم بر جامعه نشئت میگیرد و در قالب آرایهها و طرحهای گوناگون خلق و بر تارک فرش نقش میبندد. بدین سبب موضوعات گوناگونی با بیانی نمادین در فرش جای گرفته است که هر یک بر مفاهیم فرهنگی و آیینی دلالت دارد. در این میان اعداد از موضوعاتی است که ریشهای ژرف در فرهنگ این مرز و بوم دارد و به دو قسم کمی و کیفی تقسیم میشده است. سویه کیفی یا به عبارت دیگر بُعد نمادین و معنادار اعداد از دیرباز مورد توجه بوده است و کاربرد اعدادگونه در هنرهای این سرزمین را میتوان نشانهای از جایگاه والای سویه نمادین اعداد طی ادوار گوناگون به شمار آورد.
این مقاله با رویکرد بررسی جایگاه و کاربرد نمادین اعداد در فرش به روش توصیفی تحلیل محتوا و شیوه جمعآوری اطلاعات به صورت کتابخانهای انجام گرفته است. نتایج حاصل از بررسیهای انجام شده نشان میدهد که اعدادی همانند یک، سه، چهار، پنج، شش، هفت و هشت در آرایهها و طرحهای گوناگون فرش با بیانی نمادین قابل مشاهده است. این کاربرد اغلب به گونهای است که سامانبندی نگارهها و طرحها بر پایه مفاهیم نمادین اعداد شکل گرفته و با معنای نمادین اعداد مذکور صادق است. افزون بر این مشاهده میشود که برخی از نقوش یا طرحهای فرش بر مبنای قالب عددیشان نامگذاری شدهاند، بدین ترتیب این امر باعث تشدید جایگاه اعداد در فرش و موجب انتقال مفاهیم نمادین این اعداد میشود که به شکل عمدی یا غیرعمدی خلق و در فرش به کار گرفته شده است. این نقوش توسط هنرمندان طراح یا بافنده به کار گرفته شده که آموزههای آیینی و فرهنگی جامعه بر آنان تأثیر گذارده و این عامل سبب خلق نقوشی بر پایه این الهام شده است.
عبدالله میرزایی، دکتر محمدتقی پیربابایی، دکتر اعظم راودراد، دکتر محمد عباسزاده، علی وندشعاری،
دوره 12، شماره 29 - ( 6-1395 )
چکیده
هدف این مقاله تبیین جامعهشناختی نظام طراحی قالی معاصر ایران به منظور شناخت دلایل تداوم و تغییر در مکاتب طراحی قالی است. به این منظور، نخست با انتخاب و مقایسه 20 نمونه از قالیهای بافتهشده در 10 سال اخیر در دو شهر اصفهان و تبریز با همان تعداد از قالیهای 40 تا 60 سال قبل این دو شهر، تغییرات احتمالی به وجود آمده در طرح، نقش و رنگ این قالیها مورد مطالعه قرار گرفت. نتایج نشان دادند انحراف از مبانی طراحی سنتی در قالیهای معاصر تبریز مشهود و از سرعت بیشتری برخوردار است. در مقابل، تغییر این مبانی در قالیهای اصفهان در چهارچوب اصول و قواعد طراحی سنتی بوده است و روند طبیعی خود را دنبال میکند. در ادامه، با استفاده از نظریه ساختیابی آنتونی گیدنز، دلایل تداوم و تغییر در مؤلفههای هویتی قالیهای این دو شهر بررسی شد. یافتههای پژوهشی نشان دادند، هر گونه تغییر در قواعد و منابع انجام کنش در هر یک از مکاتب طراحی قالی ایران، تغییر در کلیت آن نظام را در پی خواهد داشت. از این رو، ثبات قواعد و منابع کنش در اصفهان باعث تداوم مکتب طراحی کلاسیک ایران در این شهر و سیالیت قواعد و منابع در تبریز باعث تغییرات متوالی در مکتب طراحی قالی این شهر شده است. این پژوهش از نظر راهبرد از نوع کیفی و به لحاظ هدف کاربردی است که به شیوه توصیفی- تحلیلی و با استفاده از منابع کتابخانهای و دادههای حاصل از مطالعات میدانی نگارندگان به انجام رسیده است.
دکتر سید علی مجابی، دکتر زهرا فنایی،
دوره 12، شماره 29 - ( 6-1395 )
چکیده
شناسایی و طبقهبندی نقشمایههای قالی ایران یکی از مهمترین شیوهها برای حفظ، حراست و احیاء آن است. این موضوع بهویژه در خصوص قالیهایی که ذهنیبافت و بدون نقشه هستند از اهمیت بیشتری برخوردار است. یکی از انواع قالیهای ذهنیبافت منطقه مرکزی ایران، قالی ذهنیبافت مزلقان است که در این مقاله طرحها و نقشمایههای یکصد سال اخیر آن شناسایی و طبقهبندی میشود. جهت حصول به این مهم از دو شیوه میدانی و اسنادی بر اساس منابع تاریخی و تصویری موجود در راستای تبیین سیر تغییرات حاصلشده در طرح و نقش قالی ذهنیبافت مزلقان استفاده میشود. استخراج اطلاعات علاوه بر مطالعات اسنادی که با رجوع به منابع مکتوب و غیرمکتوب صورت پذیرفت، با مراجعه به روستای مزلقان و یافتن فرشهای قدیمی و تهیه تصویر از آنها و مصاحبه با بزرگان و صاحبان تجربه در شهرستانهای ساوه و بازار تهران صورت پذیرفت و در نهایت با تطبیق دادهها و تصاویر، سیر تغییرات طرح و نقش قالی ذهنیبافت مزلقان معین شد. سپس با توجه به نتایج به دست آمده سعی شد تا طرحها و نقوش این قالی ذهنیبافت طبقهبندی و دستهبندی شود. بر اساس این تحقیق طرح و نقش قالی مزلقان را که در قالبی مشخص و یکنواخت به صورت طرح لچک ترنج یکچهارم تولید میشود میتوان بر مبنای سه دیدگاه تصویر و قالب نقشمایهها، ماهیت بصری و ظاهری نقشمایهها و کاربرد نقشمایهها در متن یا حاشیه در دو گروه نقشمایههای دارای گیاهان و نباتات و فرمها و قالبها طبقهبندی کرد که هر کدام به زیرمجموعههای دیگری تقسیم میشوند. حاشیهها نیز در قالی مزلقان به چهار نوع دوستکامی و هراتی نوع اول تا سوم تقسیم میشوند.
دکتر داود فیض، آقای محمد علی سیاه سرانی کجوری،
دوره 12، شماره 30 - ( 12-1395 )
چکیده
صادرات فرش دستباف ایرانی به عنوان یک کالای استراتژیک در حوزه صادارت غیرنفتی از اهمیت بسزایی برخوردار است، لذا شناسایی موانع این صنعت و ارائه راهکارهای بهینه جهت تسهیل صادرات آن حائز اهمیت است. هدف پژوهش حاضر شناسایی موانع صادرات فرش دستباف ایرانی با استفاده از دیدگاه بازاریابی کلنگر و ارائۀ تسهیلکنندههای مربوط به آن در قالب یک مدل مفهومی است. بر این اساس پژوهش حاضر از نظر هدف اکتشافی و از نوع آمیخته و از نظر نتیجه کاربردی است. در مرحله اول پژوهش با استفاده از رویکرد کیفی (تحلیل محتوا)، 57 کد به عنوان موانع صادرات فرش دستباف ایرانی استخراج و با توجه به قرابت معنایی در 6 طبقه دستهبندی شدند و به منظور برطرف نمودن این موانع، برای هر طبقه یک مفهوم به عنوان تسهیلکننده پیشنهاد شد. در مرحله دوم پژوهش با استفاده از رویکرد کمی (مدلسازی ساختاری تفسیری)، مدل مفهومی عوامل تسهیلکننده صادرات فرش دستباف ایرانی طراحی شد. نهایتا با استفاده از ماتریس قدرت نفوذ-وابستگی و مدل مفهومی پژوهش پیشنهاداتی جهت تسهیل صادرات فرش دستباف ایرانی ارائه شد.
خانم آزاده نیکوئی، دکتر مهرانگیز مظاهری،
دوره 12، شماره 30 - ( 12-1395 )
چکیده
با مهاجرت قوم بنیاسرائیل به ایران و سایر کشورهای تولیدکننده فرش، نقش آنها در تجارت سبب شد تا اندیشههای مذهبی آنان رفتهرفته به هنرهای سنتی این کشورها راه یافته و قالیهای کلیمی پدید آیند که نقوش مذهبی آیین موسی(ع) یا امضای تجار کلیمی را دربر میگیرند. از سال 1850 میلادی قالیهای کلیمی در شهرهای مهم ایران همچون تبریز، کاشان و کرمان بافته میشدند که محصول تلفیق نقوش مذهبی کلیمی با طرحها و هنر غنی قالیبافی ایرانی بودند. از طرف دیگر با تشکیل دولت اشغالگر قدس و مهاجرت اقوام کلیمی از سراسر جهان به فلسطین اشغالی، تجربیات کلیمیان در ایران و کشورهای تولیدکننده فرش، و نیز مدارس اتحاد به آنها در تأسیس کارگاههای هنریـتولیدی کمک نمود تا از راه تولید آثار هنری، برای جامعه جدید کلیمی پیشینه مصور فرهنگی فراهم کنند. از تحلیل و قیاس تاریخی و نشانهشناختی پنج نمونه پرتعدادتر این قالیها در ایران و فلسطین اشغالی، چنین برآمد که تفاوت در انگیزه و بستر تولید، قالیهای این دو منطقه را متفاوت نموده است. نمونههای ایرانی به سنت فرش و ارزشهای زیباییشناختی آن وفادار بودهاند و انگیزه اقتصادیـهنری در آنها اولویت دارد اما در نمونههای فلسطین اشغالی، با گزینش طرحهای و نشانههای مذهبیـسیاسی اهداف سیاست تحت لوای مذهب اولویت مییابد.
خانم سیده اکرم اولیائی طبائی، آقای محمدرضا شاهپروری، آقای سید محمد مهدی میرزاامینی،
دوره 13، شماره 31 - ( 6-1396 )
چکیده
تبلیغات الکترونیکی فرآیندی است که علاوه بر معرفی کالا و خدمات پس از فروش، سعی در ترغیب مشتریان از طریق ابزار اینترنت برای خرید دارد. تبلیغات الکترونیکی به دلیل سرعت بالا و هزینه کمتر، در بازاریابی انواع کالاها مورد توجه است. لذا با توجه به گسترش نفوذ این شیوه تبلیغاتی نوین در جامعه کنونی، پژوهش حاضر با هدف بررسی دیدگاهها و نظرات پیرامون تبلیغات اینترنتی فرش در جهت افزایش تأثیرگذاری و اعتبار آن براساس رفتار مصرف کننده به انجام رسیده است. ضرورت و دقت توجه به موضوع از این روست که جایگاه فرش به عنوان یک کف پوش ایرانی با توجه به تنوع تولیدات مصرفی با توجه به ابزارهای موجود و به روز تبلیغ و با رویکرد تأثیر بر رفتار مصرف کننده بیشتر مورد توجه قرار گیرد. از اینرو با در نظر داشتن هدف این پژوهش و ضرورت جایگاه تبلیغات الکترونیکی در حوزه فرش، سوالاتی در این پژوهش مطرح است که مهمترین آنها عبارت است از آیا میتوان مدل تبلیغات الکترونیکی فرش را بر اساس رفتار مصرف کننده ارزیابی کرد؟ کدام یک از محرکهای ارتباطی و محتوایی بر واکنشهای شناختی، احساسی و نگرشی مصرف کنندگان تأثیر دارد؟.
این مطالعه به صورت میدانی و اسنادی با ابزار گردآوری اطلاعات کتابخانهای و پرسشنامه انجام شده که جامعه آماری مزبور بر اساس جدول مورگان به تعداد 103 نفر انتخاب شد. این جامعه آماری را کاربران اینترنت ایرانی که تمامی آنها، آشنایی کامل به حوزه فرش دستباف تشکیل میدهند که به نوعی در معرض تبلیغات اینترنتی فرش و یا سایتهای مرتبط با فرش قرار گرفته بودند و این امر را در پرسشنامهها لحاظ نموده اند. هدف از این پژوهش ضمن اعتبار سنجی تبلیغات اینترنتی مرتبط با فرش، ارائه مدلی است که بر اساس رفتار مصرف کنندگان بتوان کیفیت مناسبی از تبلیغات این کالا ارائه نمود.
نتایج تحقیق نشان میدهد محرکهای ارتباطی با 51/0 تاثیر بر واکنش شناختی مصرف کنندگان و 42/0 تاثیر بر واکنش احساسی مصرف کنندگان بیشترین تاثیر را داشته و محرک های محتوایی 32/0 تاثیر بر واکنش شناختی مصرف کنندگان و 28/0 تاثیر بر واکنش احساسی مصرف کنندگان داشته و اولویت دقت به محرک های محتوایی بیشتر از محرک های ارتباطی است. از طرفی محرک های محتوایی و ارتباطی هیچ کدام بر نگرش مصرف کنندگان تاثیرگذار نبوده اند که لازم است مطابق مدل تحقیق و برای اثر گذاری بیشتر بر محتوای تبلیغات اینترنتی مرتبط با فرش تأکید بیشتری شود.
دکتر حسن اکبری، خانم هلن نخستین خیاط، اقای آرمین نخستین خیاط،
دوره 13، شماره 32 - ( 12-1396 )
چکیده
در فرهنگ اسلامی « باغ » تجلی عالم بالا است در جلوه صورت. بنابراین فرش و باغ آئینه های عرش است. در این تحقیق، الگوی طراحی قالی های طرح باغی و باغ های ایرانی دوره صفویه و قاجاریه مورد مقایسه تطبیقی قرار می گیرد. هدف از این تحقیق بررسی میانکنش فرم، هندسه و الگوی طراحی باغ و فرش ایرانی می باشد. در این تحقیق تأثیر عناصر غالب و ویژگی هایی از جمله عناصر معماری و طبیعی، نقوش، فرم ها و اصول طراحی، در باغ های "چهلستون" اصفهان،" فین" کاشان، "شاهزاده" ماهان و "جنت" شیراز مورد بررسی قرار گرفته و با ۱۲ نمونه از فرش های طرح باغی مربوط به قرون ۱۶، ۱۷و ۱۸ میلادی مقایسه شده است. نتایج کلی تحقیق بیانگر آن است که باغ بندی و طراحی فرش باغی، دارای برخی اصول مشترک و الهام بخش و تأثیر گذار بر یکدیگر هستند. الگوی باغسازی در باغ فین با چهلستون و شاهزاده ماهان با باغ جنت شباهت نزدیکی به همدیگر دارند. بر اساس نتایج تحقیق بیشترین شاخص های باغ ایرانی به ترتیب در طراحی باغ فین با ۸۱/۵۰ درصد، چهلستون و شاهزاده ماهان با ۷۴ درصد و جنت با ۶۶/۶۰ درصد نمود پیدا کرده که به ترتیب بیشترین تاثیر را بر الگوی طراحی فرش های طرح باغی داشته اند. همچنین فرش "باغ بهشت" (قالی شماره ۳) بیشترین و فرش "قالی باغی" (قالی شماره ۱۲) کمترین هماهنگی را با ویژگیها و شاخص های باغ های ایرانی دارد.
داود شادلو، دکتر علیاصغر شیرازی،
دوره 13، شماره 32 - ( 12-1396 )
چکیده
شرقگرایی در اروپا در سدهی نوزده میلادی گسترش یافت و خاورشناسان بسیاری با انگیزههای متفاوت راهی مشرقزمین شدند و به پژوهش و نگارش دربارهی جامعه، فرهنگ، تمدن و هنر شرقی ازجمله فرش پرداختند. از مهمترین مواردی که خاورشناسان به آن توجه نشان دادند تاریخنگاری فرشهای شرقی، بررسی طرحها و نقوش و جغرافیای بافت فرشها بود. هدف این مقاله شناسایی و بررسی منابع و رویکردهای خاورشناسان دربارهی فرش ایران و بررسی آسیبشناسی آثار ایشان است.
این مقاله به شیوهی توصیفی و تحلیلی و روش گردآوری آن بهصورت اسنادی است. جامعهی آماری، آثار در دسترس خاورشناسان (کتاب، مقاله، کاتالوگ نمایشگاه) در بازهی زمانی نیمهی دوم سدهی نوزدهم تا نیمه نخست سدهی بیستم میلادی میباشد. روش تجزیهوتحلیل دادهها روش کیفی است.
نتایج این تحقیق نشان میدهد خاورشناسان با دو رویکرد که زیرمجموعهی دو مکتب برلین و وین دستهبندی میشود به تاریخنگاری و پژوهش دربارهی فرشهای ایرانی پرداختهاند و آثاری که از آنان برجای مانده است در دو دستهی منابع تاریخی و اطلاع تاریخی جا میگیرد و این آثار منبع مستقیم تاریخنگاری نیستند. از دیگر نتایج این تحقیق بررسی اصلیترین کاستیهای مطالعات خاورشناسان است که عبارتاند از: تمرکز صرف بر مطالعات کتابخانهای و فرشهای موزهای؛ عدم توجه به تحقیقات میدانی؛ قطعی پنداشتن دادهها و فرضیات خود؛ نسبت دادن نادرست فرشها به مناطق خاص؛ تاریخگذاریهای نادرست با دلایل ناموجه؛ عدم توجه به بسترهای تولید فرش و جدا کردن هنر از خاستگاه بومی و فرهنگی خود. بااینحال مطالعات خاورشناسان بهویژه در روش تجزیهوتحلیل علمی دادهها، تأثیر بسیاری بر نوشتههای پژوهشگران ایرانی گذاشته است که این مقاله به آن میپردازد.
دکتر ملیحه سیاوشی، دکتر محمد غفورنیا، اقای نادر وصالی،
دوره 14، شماره 33 - ( 6-1397 )
چکیده
هدف اصلی این پژوهش، شناسایی عوامل مؤثر بر تصمیم خرید واردکنندگان فرش دستباف ایرانی میباشد. این پژوهش کاربردی و به لحاظ نوع داده های مورد استفاده، کیفی است. دادههای پژوهش، با استفاده از مصاحبه با واردکنندگان فرش دستباف ایرانی در اتحادیهی اروپا که در بیست و پنجمین نمایشگاه بینالمللی فرش دستباف در تهران حضور داشتند، جمعآوری شدند. شیوهی نمونهگیری، نمونهگیری در دسترس بوده و برای تعیین حجم نمونه، از روش متوالی، استفاده شد. بر این اساس، با 14 نفر از واردکنندگان فرش دستباف ایرانی به اتحادیه اروپا مصاحبه گردید که تعداد 11 نفر از آنها اصالتاً اروپایی و سه نفر دیگر ایرانی مقیم اروپا بودند. تجزیهوتحلیل اطلاعات با استفاده از تحلیل محتوای کیفی انجام شد. نتایج تحلیل محتوا، منجر به شناسایی233 کد اولیه شد که در قالب 62 کد گزینشی دستهبندی شدند. با بازبینی و تصفیهی کدهای گزینشی، 38 تم فرعی شناسایی شدند که در نهایت در قالب 5 تم اصلی طبقهبندی شدند. برخی از شاخصها تاثیر مثبت و برخی تاثیر منفی بر تصمیمگیری نسبت به خرید فرش ایرانی داشتند. 5 تم اصلی شناسایی شده عبارتاند از: «محصول، قیمت، توزیع، ترفیع، و عوامل محیطی». برخی از شاخص های شناساییشده در این تحقیق نظیر سفارش پذیری در تولید، کیفیت عرضه ، فضاسازی منفی رسانه ای علیه ایران، منحصربهفرد بودن فرش، داشتن شریک تجاری مطمئن در ایران، ارائه گواهینامه های معتبر بین المللی، وضعیت اقتصادی در کشور مقصد و غیره، برای نخستین بار و از دیدگاه واردکنندگان مورد اشاره قرار گرفت؛ که نشان دهنده تمایز این پژوهش با تحقیقات قبلی درزمینه ی بازاریابی فرش است.
دکتر رسول عباسی، خانم زهره کاظمی،
دوره 14، شماره 33 - ( 6-1397 )
چکیده
فرش دستباف ایرانی با ویژگیهای برجستهی فرهنگی و هنری، محصولی است که طی چند دهه بهعنوان یک کالای قابلتوجه در سبد صادرات غیرنفتی ایران ثبت شده است. این تحقیق با هدف مشخص نمودن ارزیابی ابزارهای ترفیعی و تبلیغاتی فرش دستباف و تعیین اولویت ابزارهای مورد استفاده در زمینهی معرفی این کالا به مشتریان در بازارهای هدف خارجی، نگارش یافته است. جامعه آماری این تحقیق عبارت از 19 نفر از خبرگان و کارشناسان آگاه به صادرات فرش دستباف در استان تهران است. برای انجام مقایسههای زوجی و تعیین وزن هر شاخص از روش FAHP و همچنین جهت تعیین اولویت ابزارهای ترفیعی و تبلیغاتی از روش تاپسیسفازی استفاده شد. نتایج حاصل از اجرای روش FAHP نشان داد معیار قابل اعتماد بودن با وزن 329/0، هزینه با وزن 178/0، اثربخشی و سطح پوشش به ترتیب با اوزان 149/0 و 13/0 و کیفیت با وزن 15/0 به ترتیب اهمیت قرار گرفتند. همچنین بر اساس اجرای روشTOPSIS ، نمایشگاههای اختصاصی، رسانهها، آگهیهای تجاری، انتشار نشریات، برگزاری تورگردشگری در ایران، فروش شخصی، نمایندگان فروش، تخفیفات قیمتی و جوایز فروش به ترتیب از اولویت بیشتری برخوردارند. نتایج تحقیق در برگیرنده پیشنهادهایی برای صادرکنندگان و برنامهریزان این حوزه میباشد.
ساسان سامانیان، ساره بهمنی،
دوره 15، شماره 35 - ( 6-1398 )
چکیده
بزرگترین شهرت قالی دستباف ایران بعد از زیبایی طرح و درخشندگی رنگ، دوام و طول عمر آن است، تعدادی از این قالی ها که گنجینه ای ارزشمند از هنر این مرز و بوم هستند در موزه ها و کلکسیون ها نگهداری می شوند که محیط هایی با شرایط غیر اصولی باعث ایجاد آسیب های جدی و گاه حتی از بین رفتن آنها می شود.
آلاینده های هوا از نظر منشا و اثرات بهداشتی بسیار متعدد بوده و بررسی تمامی آنها عملاً غیر ممکن است. بنابراین عموماً گروهی از آلاینده های هوا به نام آلاینده های معیار شامل منواکسیدکربن، ازن، ذرات معلق، دی اکسید نیتروژن و دی اکسید گوگرد مورد مطالعه قرار می گیرند. لذا با توجه به اهمیت و ضرورت کنترل آلاینده ها و نقش اساسی و مهم آنها در مدیریت شرایط محیطی؛ لازم است آلاینده های عمده و اصلی در موزه شناسایی و در مورد نحوه ی کنترل موثر آنها در محیط که هدف اصلی این پژوهش است؛ اقدام شود. عوامل مهمی نظیر گرد و غبار، اکسیدهای کربن، اکسیدهای گوگرد، اکسیدهای نیتروژن باید به طور لحظه ای و دائم تجزیه و تحلیل شوند تا در صورت نداشتن انطباق با میزان استاندارد در محیط موزه فرش کنترل شوند.
این پژوهش که از نوع توصیفی مقطعی است و با بررسی های محیطی، روش آماری و نمونه برداری و همچنین مطالعات کتابخانه ای و آزمایشگاهی صورت پذیرفته است؛ به شناخت و معرفی آلودگیهای جوی و بررسی، سنجش و پایش این عوامل در موزه برای شناسایی کاربردی ترین و مناسبترین روش نگهداری فرش و قالی پرداخته شده است. بنابراین برای اجرای این روشها موزه فرش در تهران انتخاب گردیده است. در نهایت با بررسی های صورت پذیرفته مشخص گردید آلاینده های موجود در محیط موزه فرش ایران در سال 1395؛ در فصل تابستان بیشتر از فصل زمستان بوده است. که مرداد ماه (به علت بیشترین میزان وقوع پدیده گرد و غبار) و دی ماه (به علت بیشترین میزان وقوع پدیده وارونگی) آلوده ترین ماه های سال بوده اند. فروردین ماه به دلیل افزایش شرایط ناپایدار جوی و کاهش حجم ترافیک شهری، مطلوب ترین ماه سال بوده است.
خانم فائزه صبوری، دکتر محمد جواد تقی پوریان، دکتر لیلا آندرواژ،
دوره 15، شماره 36 - ( 12-1398 )
چکیده
امروزه، سرعت تغییرات در حوزه های فناوری و دانش بازار از یک سو و ابتکار عمل همراه با سرعت عمل در حوزه های کسب و کار از سوی دیگر، باعث شده است که عصر امروزی مبدل به عصر رقابتی شود که این رقابت بر میزان دستیابی یک شرکت به اهداف خود که مبتنی بر عملکرد صادراتی است، تأثیرگذار است. بر این اساس پژوهش حاضر بر آن است که تاثیر جهتگیری بازار صادرات بر عملکرد صادرات شرکتهای فرش دستبافت ایرانی، با نقش میانجی اثربخشی بازاریابی و قابلیت های بازاریابی را مورد بررسی و کنکاش قرار دهد. روش پژوهش حاضر کمی- پیمایشی میباشد که 154 نفر از مدیران شرکتهای فرش دستبافتی به عنوان نمونه بر اساس نمونهگیری غیر احتمالی در دسترس متمرکز شده است و در بین آنها پرسشنامه استاندارد با روش اینترنتی و حضوری توزیع شده است. نتایج با استفاده از نرم افزار SPSS در بخش توصیفی و با توجه به توزیع غیرنرمال دادهها بر مبنای Smart PLS بخش تببینی مورد سنجش قرار گرفت. نتایج یافتهها بیانگر آن است که جهت بازار صادرات بر قابلیتهای بازاریابی و اثربخشیهای بازاریابی تأثیر معناداری به ترتیب در سطح اطمینان 99/0 و 95/0 دارند و همچنین قابلیتهای بازاریابی و اثربخشیهای بازاریابی بر عملکرد صادراتی در سطح اطمینان95/0 و 99/0 تأثیر معناداری دارند، بنابراین جهت بازار صادرات چه به صورت مستقیم و چه به صورت باواسطه با متغیرهای قابلیتهای بازاریابی و اثربخشیهای بازاریابی بر عملکرد صادرات شرکت های صادر کننده فرش تأثیر معناداری در سطح اطمینان 99 درصد دارند.
علی کاوند، داریوش حسنوند، رضا معبودی،
دوره 15، شماره 36 - ( 12-1398 )
چکیده
تحقیق حاضر، رابطه پویای غیرخطی بین عوامل مؤثر بر صادرات فرش دستباف را برای ایران بین سالهای 95-1352 و با تمرکز بر متغیرهای کلان اقتصادی مورد بررسی قرار میدهد که در آن از روش خودرگرسیو با وقفه توزیعی غیرخطی استفاده شده است. نتایج نشان میدهند که بین متغیرهای مدل، رابطه کوتاهمدت و بلندمدت غیرخطی وجود دارد. در بین متغیرها، دو متغیر قیمت فرش دستباف و درآمد جهانی هم در کوتاهمدت و هم در بلندمدت اثرات نامتقارن بر صادرات فرش دستباف دارند. به عبارت دیگر، تغییرات مثبت و منفی قیمت فرش دستباف، هم در کوتاهمدت و هم بلندمدت، اثرات متفاوت معناداری بر صادرات فرش دستباف دارند. در مورد درآمد جهانی، اثرات شوک مثبت و منفی در کوتاه مدت معنادار هستند و علامت مورد انتظار را دارند. در بلندمدت نیز شوک منفی درآمد جهانی علامت مورد انتظار را دارد و معنادار است. در بلندمدت، شوک مثبت درآمد جهانی اگرچه علامت مورد انتظار را دارد، اما معنادار نیست. بعلاوه، افزایش تولید فرش دستباف و نرخ ارز واقعی، مطابق نظریه، تأثیر مورد انتظار را دارند و هم معنادار هستند. در نهایت، سرعت تعدیل مدل از تعادل کوتاهمدت به بلندمدت در حدود 72/0 است به عبارت دیگر، میزان تصحیح خطا و کاهش انحراف از تعادل بلندمدت در هر دوره، در حدود 72 /0 است.
ساسان سامانیان، ساره بهمنی،
دوره 15، شماره 36 - ( 12-1398 )
چکیده
مجموعه موزه فرش ایران شامل با ارزشترین نمونههای قالی ایران از قرن نهم هجری تا دوره معاصر است و از منابع غنی تحقیقی برای پژوهشگران و هنر دوستان به شمار می آید. در موزه فرش انواع گلیمها و فرشهای دست بافت، با توجه به مرغوبیت و قدمت آنها و با در نظر گرفتن ویژگیهای قالی ایران از لحاظ رنگ آمیزی، طرح، نقش، بافت و تنوع مناطق قالی بافی حفظ و نگهداری میشود. این موزه در دو طبقه ساخته شده که طبقه اول آن محل نمایش دائمی 150 قطعه فرش و طبقه دوم آن جهت برگزاری نمایشگاه های تخصصی و فصلی در نظر گرفته شده است.
در این پژوهش که از نوع تجربی - تحلیلی است و با بررسی های محیطی، نمونه برداری و همچنین مطالعات کتابخانه ای و آزمایشگاهی صورت پذیرفته؛ به شناخت و معرفی میزان نور مناسب جهت نگهداری قالی های موزه ای با الیاف طبیعی همجوار پرداخته شده است، بنابراین برای اجرای آزمون مقاومت کششی قالی های موزه ای به دلیل اینکه انجام آزمون ها بر روی قالی های موزه ای امکان پذیر نیست و نیاز به بافت قالی هایی منطبق با جامعه آماری مورد مطالعه این تحقیق بوده، بافت نمونه هایی با الیاف طبیعی پشم، پنبه و ابریشم انجام پذیرفت. در نهایت با توجه به داده های حاصل از آزمون استحکام کششی قالی در راستای طول و عرض نمونه ها، آنالیز واریانس، آزمون های توکی و LSD می توان نتیجه گرفت که نور تاثیر تخریبی بر روی قالی گذاشته و مقاومت کششی قالی را کمتر کرده و بر روی مقاومت کششی قالی ها تاثیر معناداری دارد.
محمد علی اسپنانی، خانم پیوند توفیفی،
دوره 16، شماره 37 - ( 6-1399 )
چکیده
طرح "بید مجنون" ازمشهور طرح های قالی ایرانی است که در گستره قالیهای روستایی جایگاهی ارزنده و درخور توجه دارد. با آنکه زادگاه دقیقی نمی توان برای طرح بیدمجنون معین نمود اما به واسطه نمونه های کهن موجود درحوزه شمال غرب ایران، خاصه حوزه بیجار را از اصلی ترین پایگاه های این طرح می دانند. بکارگیری خطوط شکسته ، نیمه گردان و بهره گیری از بافتی متوسط آن را در طیف شناسه های قالی های روستایی قرار می دهد. عناصر اصلی آن نقشمایه های درخت بیدمجنون ، سرو ، سپیدار ، تبریزی و درختان میوه است. این عناصر درهمنشینی هایی متعادل و در تناسب با یکدیگر الگویی واگیره یی پدید می آورند که از اقبال فراوانی در حوزه های چهارمحال و بختیاری و شمال غرب ایران و حتی فراتر از مرزهای میهنی برخوردار شده است. مقاله حاضر به بررسی عناصر و تنوع آن درطرح بید مجنون ازطریق تحلیل 20 نمونه از نواحی مهم روستایی آن و به انگیزه چگونگی ترکیب بندی و شکل گیری ساختار الگویی آنها می پردازد . ازاینرو هدف تحقیق جستجوی پاسخ به این سوال خواهد بود که : ساختار الگویی طرح بیدمجنون چگونه است و نحوه برخورد نواحی نفوذطرح با آن به چه صورت بوده است؟ طیف زمانی نمونه ها مربوط به اواخرقرن19 و20میلادی است و جغرافیای مورد مطالعه، شمال غرب ایران(بیجار، بخشایش، ساوجبلاغ و هریس) و استان چهارمحال و بختیاری (فرخشهر، سامان وحاجی آباد) است. نتایج تحقیق نشان می دهد که طرح بیدمجنون دارای ساختاری واحد بوده و در حوزه های مطالعه با اعمال انتزاع عناصر و اندک جابجایی آنها تنوع حاصل گردیده اما ترکیب کلی حفظ گردیده است. شناسایی شاخصه ها و ترکیبات منسجم از مولفه های مهم در طبقه بندی ،گونه شناسی و احراز هویت های نمونه های اصیل فرشبافی روستایی است. پژوهش حاضر از نوع تطبیقی با شیوه توصیفی- تحلیلی است که در گردآوری اسناد به منابع کتابخانه ای و میدانی اتکا شده است.
کلید واژه ها: طرح بیدمجنون، واگیره، ساختارالگویی، فرشبافی ایران، قالی های روستایی.
رضوان احمدی پیام، عفت السادات افضل طوسی، مهدی کشاورزافشار،
دوره 16، شماره 37 - ( 6-1399 )
چکیده
حاشیه بهعنوان یک مولفه اصلی در فرشهای ایرانی، قابی مُصوّر و تزئینی است که در دورتادور دستبافته تعبیه شده است. حضور و ضرورت استفاده از حاشیه در مفروشات ادوار مختلف تاریخی، نکته قابل تاملی است که میتوان بواسطه آن استقلال عناصر ساختاری موجود در ابتدایی ترین نمونهها را شناسایی نمود. بهمنظور بررسی حضور حاشیه و چگونگی آن در تولیدات متعلق به ادوار قبل از اسلام میتوان پاسخگویی به دو پرسش زیر را مدنظر قرار داد:
اجزای نقوش، ابعاد و اندازه آن در حاشیهها با متن مفروشات بررسی شده از چه روابطی با یکدیگر برخوردارند؟
جایگاه حاشیه در قدیمیترین نمونهها بالاخص فرشهای گرهخورده پرزدار چگونه است؟
گردآوری اطلاعات در پژوهش حاضر بر پایه دادههای کتابخانهای بوده و روش تحقیق توصیفی- تحلیلی است. با مطالعه منابع مختلف نظیر مکتوبات، تصویر فرش های منعکس شده در دیگر هنرها و بررسی معدودی از دستبافتههای برجای مانده بهنظر میرسد، وجود حاشیه در نمونههای (پرزدار و فاقد پرز) ادوار قبل از اسلام مسجل گردید. تناسبات میان حاشیه و زمینه فرشها در نوع نقش مایهها، اندازه و تناسبات موجود در آن نسبت به زمینه بررسی شد؛ جامعه آماری در این پژوهش دستبافتههای متعلق به قبل از اسلام است که موارد قابل مطالعه 6 نمونه پرزدار و فاقد پرز هستند. فرش پازیریک بهعنوان قدیمیترین نمونه، از روابطی بصری و هماهنگی کامل نقش در حاشیه و زمینه برخوردار است و این نکته در تولیدات دوره ساسانی کاهش یافت. تناسبات ابعادی حاشیه و زمینه فرش پازیریک با اصول طراحی امروزین حاشیه در فرش فاصله دارد، اما در نمونههای ساسانی این اصول قرابت بیشتری با قواعد کنونی دارند. کیفیتهای بصری در فرش پازیریک میتواند به حضور حاشیه در تولیدات هنری با بنمایه اعتقادی و فرهنگی اشاره داشته باشد. اما در دوره ساسانی جایگاه حاشیه به میزان یک قاب تزئینی فاقد کیفیت های بصری تقلیل مییابد.
سجاد بشیری، فریبرز دولت آبادی،
دوره 16، شماره 37 - ( 6-1399 )
چکیده
نشانههای تطبیق میان معماری و فرش ایرانی از منظر هندسه و تناسبات وجود دارد مبنی بر اینکه ابعاد فضای داخلی خانه و ابعاد فرش ارتباط تنگاتنگی با هم داشتهاند. توجه به فرش در دو بعد طرح و ابعاد هندسی به عنوان عاملی مهم در شکلگیری ابعاد فضای داخلی خانه ایرانی بوده است. این پژوهش بر آن است با مطالعه رابطه میان نظام شکل گیری فضاهای داخلی خانه (در دوران قاجار و اوایل پهلوی در تهران را) و ابعاد و هندسه فرش ایرانی را رمز گشایی نماید. در این راستا از روش توصیفی تحلیلی با تکیه بر فن تحلیل دادهها و همینطور مطالعات میدانی-کتابحانهای استفاده گردیده است. جامعه آماری تناسبات شاخص فرش در نواحی مختلف ایران شناسایی، سپس در تناسبات پلان خانهها مورد ارزیابی قرار گرفتهاند. با استفاده از فرمول کوکران 30 نمونه از خانههای تهران دورۀ قاجار و پهلوی در بافت تاریخی تهران به صورت تصادفی انتخاب گردیدهاند که بتواند به درجه اطمینان یا دقت احتمالی مطلوب به سوالات پژوهش پاسخ دهند. دستور زبانهای هندسی، سامانههای تولید کنندهای هستند که بر پایه مجموعهای از قاعدههای هندسی به طراحی منجر شده و بر مبنای قواعد هندسی کار میکنند. روش شناسی قوانین، تأویل پدیدار شناسی خانههای دوره قاجاری با روش ماکس ونمنن است فلذا، کیفیت خانههای قاجاریه در این مقاله به عنوان یک پژوهش پدیدار شناسی بر مبنای تجربه زیسته در خانه استوار است. نتایج حاصل از تحلیل نمونههای موردی خانههای دوره قاجاریه و پهلوی شهر تهران نشان میدهد که در بیشتر خانههای تهران ابعاد اتاق خانهها براساس (تناسبات طلایی ایرانی و یونانی)، (تناسبات بر اساس تزیینات سقف)، (تناسبات بر اساس ابعاد رایج فرش، با محاط شدن کف اتاق بر ابعاد فرش) غالب بوده، در اوایل دوران قاجار شکلگیری اتاق خانهها بر اساس تناسبات طلایی ایرانی بوده سپس در اواخر دوران قاجار و دوران پهلوی تناسبات فرش به عنوان معیار اصلی شکلگیری خانهها تأثیر گذار بوده است.
علیرضا شیری، غلام رضا هاشم زاده خوراسگانی، نسرین آخوندی، فضل الله جمالو،
دوره 17، شماره 39 - ( 6-1400 )
چکیده
صنعت فرش دستباف به سبب عوامل عدیده درونی و بیرونی با معضلات متعددی روبه رو شده است.استفاده از روش های علمی،مدون و از پیش برنامه ریزی شده که با مددجویی از آن ها بتوان تاثیرات این عوامل را از بین برده و یا کاهش داد،می تواند باعث رونق گیری این صنعت موثر بر فرهنگ،اقتصاد و زندگی اجتماعی باشد.یکی از این روش های علمی،ارائه مدل تکوین و توسعه محصول می باشد.مدل تکوین محصول به منظور حصول اطمینان از تحقق خواسته ها و رضایت مشتریان درقبال محصول و فرآیندهای مورد استفاده،افزایش کیفیت و کاهش ضایعات از فاز جمع آوری خواسته های مشتریان تا تولید و رسیدن محصول به دست مشتری نهایی و حتی نظارت بر خدمات پس از فروش وجمع آوری بازخورد،الگوها،استاندارد ها،رویه ها و روش ها و مراحلی ارائه می دهد. از سویی دیگر،فرآیند تولید و توسعه محصولات جدید به سبب افزایش مخاطره های جهانی،تغییر سریع نیاز و خواسته های مشتریان و افزایش ریسک پذیری دستخوش تغییر و تحولات بسیار گردیده است. به طوری که توجه به استراتژی های چابک سازی را در فرآیند های تولید مطرح ساخته است. هدف از این پژوهش ارائه مدل اختصاصی تکوین محصول برای صنعت فرش دستباف ایران با رویکرد چابکی می باشد.این پژوهش از لحاظ هدف،کاربردی و از نوع توصیفی-پیمایشی است. در این تحقیق ابتدا به وسیله مطالعات کتابخانه ای،به بررسی مدل های تکوین و توسعه محصول، خدمات و مدل های تولید چابک پرداخته و سپس با استفاده از آرای خبرگان و روش دلفی فازی به غربال شاخص های مستخرج از مدل های بررسی شده،پرداخته شده است،که حاصل این مهم رسیدن به 47 شاخص برگزیده از منظر خبرگان از بین 147 شاخص کلی است.در ادامه از آنجا که ماهیت تولید فرش دستباف با ماهیت تولید اغلب محصولات صنایع دیگر متفاوت می باشد،به دستیابی به شاخص های اختصاصی اقدام ورزیده شد.به همین منظور با استفاده از مصاحبه های پرسش باز و اشباع نظریه (گلوله برفی) اقدام به جمع آوری داده های تازه با انجام مصاحبه با خبرگان مبادرت ورزیده شد.این کار تا رسیدن به اشباع نظری ادامه یافت.در مرحله بعد با مددجویی از روش داده بنیاد به استخراج کد ها از میان متون مصاحبه های پرسش باز پرداخته شد.نتیجه این روش نیز دست یافتن به 31 شاخص تازه بود.در پایان نیز با استفاده از تلفیق شاخص های به دست آمده از هر دو روش به ارائه مدل اختصاصی این صنعت با استفاده از نرم افزار Atlas.ti نسخه 8 پرداخته شد.مدل به دست آمده شامل 8 بعد اصلی،7بعد فرعی و 47 زیر شاخص است.
هدا جعفری،
دوره 17، شماره 40 - ( 7-1400 )
چکیده
گلیم بیجار گروس یکی از مشهور ترین گلیمهای ایران در جهان است شهرت و زیبایی این دست بافته در جهان همواره این پرسش را مطرح می نماید که اشکال و تصاویر به کار رفته در این دست بافته دارای چه مفاهیمی هستند.
نویسنده مقاله تلاش کرده است که جهت پاسخگویی به این پرسش مفاهیم طرح نگاره های اسطورهای ایران باستان را در هنر گلیم بیجار مورد بررسی قرار دهد. در این راستا از پژوهش های باستان شناسی، تاریخ، گرافیک و هنر بهره برده است. هدف نویسنده بررسی مفاهیم و نمادهای اسطوره ایران باستان بر روی گلیم بیجار گروس است.
روش پژوهش تحلیلی توصیفی است.
ابزارهای پژوهش مطالعه کتب، بررسی نشریات، مقالات، مصاحبه با متخصصان، مشاهده سایتهای معتبر، بازدید از نمایشگاه های گلیم جهت بررسی و پژوهش طرح نگارهها انجام گرفته است.
جامعه هدف: از بین طراحان، بافندگان و صاحبان نمایشگاه گلیم در شهرستان بیجار، 200 نمونه گلیم و 23 نفر با نمونه گیری به صورت هدفمند و انتخاب شدند و از آنان مصاحبه به عمل آمد.
تجزیه و تحلیل: با استفاده از روش تحلیل محتوا اطلاعات استخراج و مورد تجزیه و تحلیل قرار گرفت. با استناد به پژوهش های انجام گرفته می توان این گونه بیان نمود:
مفهوم رمز گونه نمادها و طرح نگارههای اسطورهای منقوش بر گلیم بیجار متاثر از تمدنهای غرب فلات ایران، بینالنهرین و آسیای مرکزی بوده، باورها و اندیشه های آیینی، اعتقادی، فرهنگی و مکاتب مذهبی در خلق این نماد رمزهای اسطوره ای در قالب اشکال جانوری، گیاهی و هندسی نقش داشتهاند.
ناصر سیف اللهی، آقای رحیم محمدخانی، هاجر فتحی،
دوره 17، شماره 40 - ( 7-1400 )
چکیده
چکیده
افزایش پرشتاب میزان تولید و رقابت در صحنه بین المللی صنعت فرش، رقابت را برای تولیدکنندگان بسیار حساس و برندسازی را به عنوان یکی از راهکارهای رقابتی فعالان این صنعت، برجسته ساخته است. پژوهش حاضر با هدف شناسایی الگویی برای برندسازی موفق در صنعت فرش انجام شده است. مطابق با الگوی نظاممند نظریه داده بنیاد، خبرگان خوشنام تولیدکننده و صادرکننده حال حاضر با سابقه فرش برای جامعه آماری انتخاب شدند. کارشناسان خبره صنعت در جامعه آماری با روش نمونهگیری هدفمند توصیهای برگزیده شدند و با 15 نفر از کارشناسان خبره و خوشنام صنعت فرش به عنوان نمونه پژوهش مصاحبه عمیق به عمل آمد که در سه مرحله به کفایت دادهها انجامید. برای گردآوری دادهها از مصاحبههای نیمه ساختاریافته استفاده شد و تجزیهوتحلیل اطلاعات به روش اشتراوس و کوربین و مدل پارادایمی و نرمافزار MAXQDA انجام گرفت. نتایج تحلیل دادههای بهدستآمده از مصاحبهها، طی فرایندهای کدگذاری باز، محوری و انتخابی، به شکلگیری مدل عوامل ایجاد برند پیشرو در صنعت فرش بر مبنای نظریهپردازی داده بنیاد انجامید. با استناد به رهیافت سیستماتیک در نظریه داده بنیاد کدهای شناساییشده در 6 طبقه هستهای شامل شرایط علی، مقوله محتوایی، شرایط زمینهای، عوامل مداخلهگر، راهبردها و پیامدها قرار گرفتند. در نهایت، الگویی برای برندسازی موفق در صنعت فرش شناسایی شد. داشتن مزیت رقابتی، جایگاه قوی بازاریابی، شناخت نیازهای بازار و مشتری رفع مشکلات اقتصادی و سیاسی از عوامل مهم توسعه برند فرش در بازارهای داخلی و بینالمللی است.
