5 نتیجه برای ماهی
اقای مهرداد صدری،
دوره 1، شماره 1 - ( 12-1384 )
چکیده
زیبایی دوستی و کمال جویی جزئی از جوهره ذاتی انسان است که در این میان اصل نیاز مکمل آن حسی است که قدرت خلق و آفرینش هنری را به اوج می رساند تا از این رهگذر موجبات پیدایی و پویایی فرهنگی فراهم شود.شاید فرش یا دقیق تر از آن قالی را نتوان یک کیفیت خالص و ناب هنری تلقی کرد، اما بی شک ویژگی های ذوقی و بصری خاصی که در این پدیده هست،آن را از مرتبه یک کالای صرفا تجاری و یا مادی به جایگاهی ارتقا می بخشد که جلوه گاه ذوق،اندیشه ،اعتقاد و آیین خاصی است. در واقع پشتوانه فکری و فرهنگی یک قوم در قالب این نقوش رمزی و صور مادین پیش روی ما نهاده می شود. در این رهگذر نقوش و طرح های اولیه که به ویژه در قالی ها و قالیچه های روستایی به چشم می خورد، محتوای ناب و خالص تری را از نظر مفاهیم سمبولیک درخود جای داده اندکه مستعد پژوهش و بررسی ژرف تری است.
خانم محبوبه الهی،
دوره 4، شماره 10 - ( 6-1387 )
چکیده
هر چیز در نظام آفرینش نمادی است که دلالت بر حقیقت وجود چیز دیگری دارد که باید آن را جست و برای دریافت آن از دایره موجودیت آن خارج و یا در عمق آن وارد شد. مظهر نماد را می‌توان از طبیعت یا منتزع از آن دانست. در طراحی فرش اشکال خالص و انتزاعی با چنان مهارتی به‌کار گرفته می‌شوند که احساسی عمیق و ارزنده را با قدرتی کامل بیان می‌نمایند. ماهی از جمله نمادهایی است که در این حوزه تحقیقی به آن می‌پردازیم و در مناطق مختلف ایران با اشکال و نقش‌های متفاوتی قابل رؤیت است که مسلماً این اشکال و نقش‌ها را تحت تأثیر شرایط جغرافیایی، هنری و فرهنگی به خود گرفته است.
خانم طیبه صباغ‌پور آرانی، دکتر مهناز شایسته‌فر،
دوره 5، شماره 12 - ( 3-1388 )
چکیده
یکی از نقوشی که در آثار هنری ایران از دیرباز تاکنون به‌کار رفته، نقش‌مایه ماهی است. ماهی علاوه بر زیبایی فوق‌العاده در فرم، دربردارنده معانی عمیق و نمادینی است که موجب شده هنرمندان در دوره‌های مختلف به ترسیم و خلق دوباره آن بپردازند. از جمله این آثار هنری، قالی‌های دوره صفویه است. ماهی علاوه بر نقش مهمی که در باور ایرانیان باستان و اساطیر‌شان داشته، در فرهنگ و اعتقادات اسلامی نیز از جایگاه خاص و قابل تأملی برخوردار است. از آنجایی که مولانا در مثنوی معنوی تفسیر خاصی از معانی نمادین ماهی ارائه داده است، در این مقاله کوشیده شده تا معانی نمادین نقش‌مایه ماهی در قالی‌های صفویه با نظر به تفسیر مولانا مورد بررسی قرار گیرد. لذا پاسخ به سؤالات زیر، مورد نظر بوده است: (۱) ماهی در اعتقادات ایرانیان باستان و قرآن، چه جایگاهی دارد؟؛ (۲) ماهی در مثنوی معنوی، حاوی چه مفاهیم نمادینی است؟ و (۳) نقش‌مایه ماهی در قالی‌های صفویه با نظر به مثنوی معنوی، چه مفاهیم نمادینی را در خود گنجانده است؟ به‌طور کلی، این نقش‌مایه حامل معانی نمادین گوناگونی همچون عارف و سالک حقیقت، انسان کامل و انسان بهشتی است و گاه معنایی متفاوت با معانی مذکور، مانند زمین، جسم و انسان دنیوی می‌یابد. اما مفاهیم دسته اول در نقش‌مایه ماهی، مصداق بیشتری یافته‌اند.
خانم لیلا نفیسی نیا، دکتر محمد تقی آشوری،
دوره 9، شماره 23 - ( 6-1392 )
چکیده
می‌توان گفت بخشی از هویت فرهنگی-هنری و حتی ملی ما با فرش عجین و مرتبط است. تاریخ فرش ایران، پر‌افتخار و درخشان بوده است، هنرمندان این رشته تنها با اتکای به گذشته غنی و پر‌بار این هنر و مسیری که تاکنون پیموده است و با دمیدن روح خلاقانه به آن می‌توانند آن را همچنان زنده نگهدارند. از این‌رو یکی از وظایف پژوهشگران و محققان این رشته معرفی گذشته غنی فرش ایران و هویت تاریخی آن است. در این مقاله تلاش شده است تا بر اساس یک مطالعه کتابخانه‌ای و میدانی ویژگی‌های تاریخی-هنری و نماد‌شناسی یکی از معروف‌ترین نقوش فرش ایران یعنی نقش هراتی در حوزه جغرافیای فرش ایران مورد بررسی قرار گیرد و ریشه‌های تاریخی این نقش معرفی شود و نهایتاً به چند سؤال زیر پاسخ داده شود. ساختار نقش هراتی چیست ؟ منشأ نقش هراتی چیست؟ انواع نقش هراتی کدام‌اند؟
دکتر الیاس صفاران، خانم فاطمه عاملی، خانم طیبه صباغ‌پور،
دوره 10، شماره 26 - ( 12-1393 )
چکیده
شهرستان بیرجند در مشرق کشور ایران قرار گرفته و مرکز استان خراسان جنوبی است. فرش بیرجند به‌لحاظ نوع طرح، رنگ‌بندی و ساختار بافت ویژگی‌های خاص خود را دارد که در این مقاله به‌طور اجمالی بیان می‌گردد. از جمله طرح‌های پرکاربرد و مشهور در تاریخ فرش بیرجند، ریزه‌ماهی است. این طرح اصیل و قدیمی، اکنون در بیش از نیمی از فرش‌های بیرجند بافته می‌شود و حدود نود درصد صادرات فرش‌های بیرجند را به‌خود اختصاص داده است. این مقاله می‌کوشد تغییرات و تحولات این فرش‌ها را به‌لحاظ ساختار طرح، واگیره، رنگ‌بندی، ابعاد و رج‌شمار در طول دهه‌های مختلف سده حاضر و به‌روش توصیفی بررسی نماید. گردآوری اطلاعات به روش میدانی و کتابخانه‌ای و با استفاده از ابزار مصاحبه، مشاهده و عکس‌برداری از نمونه فرش‌های ریزه‌ماهی صورت گرفته است. نقش‌مایه ریزه‌ماهی یک واگیره مربع‌شکل با محوریت یک گل هشت‌پر و دو برگ (ماهی تجرید یافته) حول آن است که در طول دهه‌های مختلف در قالب طرح‌های سراسر واگیره‌ای، خشتی، محرمات و انواع مختلف لچک‌ترنج، تنوع و زیبایی خاصی به این فرش‌ها بخشیده است. در طول زمان، ساختار اصلی واگیره ثابت مانده، اما ابعاد آن بسیار کاهش یافته است. تغییر رنگ‌بندی از رنگ‌های تیره مثل سرمه‌ای (کبود) و قرمز (لاکی) به رنگ‌های روشن مثل سفید و کرم از دیگر تحولات ایجاد شده در فرش‌های ریزه‌ماهی بیرجند طی دهه‌های اخیر بوده است. این تغییرات غالباً به‌دلیل نیاز بازار یا به‌عبارتی تأمین سلیقه خریداران صورت گرفته و در مواردی، تمایل بافندگان به بافت طرح‌های ساده‌تر و توجه به صرفه اقتصادی موجب تغییر یا ماندگاری برخی از طرح‌های ریزه‌ماهی شده است
